در گذشته، قبل از کشف داروهای پیشرفته‌ی امروزی مانند انسولین، بیماران دیابتی اغلب به درمان‌های سنتی و استفاده از گیاهان دارویی متوسل می‌شدند. از میان بیش از ۱۲۰۰ گیاه شناخته شده با خواص کاهندگی قند خون، شنبلیله به عنوان یکی از موثرترین گیاهان در کنترل دیابت شناخته شده است. این گیاه، که ریشه در طب سنتی ایران دارد، به دلیل تاثیر قابل توجهش بر کاهش گلوکز خون و عوارض مرتبط با دیابت، مورد توجه تحقیقات آزمایشگاهی و بالینی قرار گرفته است.
شنبلیله: گیاهی با خواص شگفت‌انگیز
شنبلیله، با نام علمی Trigonella foenum-graecum، یک گیاه دارویی با سابقه طولانی در طب سنتی ایران و کشورهای دیگر است. این گیاه، که طبعی گرم و خشک دارد، در گذشته برای درمان سرفه‌های سرد، ورم طحال و کبد و دیگر مشکلات استفاده می‌شد. زکریای رازی، یکی از حکمای بزرگ ایرانی، شنبلیله را برای درمان دیابت توصیه کرده است.
ترکیبات و خواص دارویی شنبلیله
دانه‌های شنبلیله حاوی ترکیبات متعددی از جمله ساپونین‌ها، آلکالوئیدها، فیبرهای موسیلاژی، اسیدهای چرب، پروتئین‌ها و فلاونوئیدها هستند که همگی در کاهش گلوکز خون موثرند. مطالعات حیوانی و بالینی نشان داده‌اند که مصرف شنبلیله می‌تواند به کاهش میزان قند خون کمک کند.
این گیاه سرشار از آهن، فسفر، کلسیم، منیزیم، منگنز، روی و ویتامین K است
تحقیقات و مطالعات بالینی روی شنبلیله
در یک مطالعه بالینی، تجویز روزانه ۱ گرم عصاره خشک هیدروالکلی بذر شنبلیله به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به مدت ۲ ماه، به کنترل قابل توجه قند خون منجر شد. این یافته‌ها نشان می‌دهند که شنبلیله می‌تواند به عنوان یک عامل کمکی در کنترل دیابت نوع ۲ مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، برخی مطالعات نیز وجود دارند که اثر بخشی آن را تایید نکرده‌اند، لذا نیاز به تحقیقات بیشتر در این زمینه احساس می‌شود.
جمع‌بندی
استفاده از شنبلیله به عنوان یک درمان سنتی برای دیابت، پشتوانه علمی قوی دارد. این گیاه دارویی می‌تواند به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع، شامل رژیم غذایی سالم و ورزش، به بهبود کنترل قند خون کمک کند. با این حال، مصرف آن باید تحت نظارت پزشک انجام شود تا از تداخل دارویی و عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.
