خواب زیاد در طول روز یکی از دلایل اصلی مراجعه بیماران به کلینیک‌های خواب است. این مشکل ممکن است به دلایل متعددی از جمله کمبود برخی ویتامین‌ها، بیماری‌های زمینه‌ای، پیروی از رژیم غذایی نامتعادل و تغییرات آب و هوا ایجاد شود.
رژیم‌های غذایی محدود که مواد مغذی ضروری مانند ویتامین‌ها را به بدن نمی‌رسانند، می‌توانند باعث ایجاد احساس خواب‌آلودگی و کمبود انرژی شوند. عواملی مانند تغییرات آب و هوا، افسردگی، داروها و اختلالات تیروئید نیز می‌توانند منجر به خواب‌آلودگی و خستگی شوند.
حدود 10 تا 14 درصد از بزرگسالان گزارش می‌دهند که خواب زیاد در زندگی روزمره آن‌ها اختلال ایجاد کرده است. برای غلبه بر این مشکل، باید علت آن را شناسایی کرد. کمبود برخی ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند ویتامین‌های گروه B، ویتامین D و آهن می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی و خستگی مفرط شود.
راه حل مناسب و مؤثر برای دستیابی به خواب کافی
ویتامین D، خستگی و خواب زیاد
تحقیقات نشان داده است که کمبود ویتامین D می‌تواند باعث خستگی شود و مصرف مکمل‌های آن می‌تواند شدت خستگی را در افراد مبتلا به کمبود این ویتامین کاهش دهد. همچنین، مطالعات نشان می‌دهد کمبود ویتامین D با افزایش میزان اضطراب و افسردگی نیز مرتبط است، به‌ویژه در افراد مسن. مصرف قرص ویتامین D می‌تواند به کاهش علائم افسردگی و کاهش احساس خواب‌آلودگی کمک کند.
بهترین منابع ویتامین D شامل ماهی‌های چرب و روغن کبد ماهی هستند. چاقی نیز به‌عنوان یک عامل خطر برای کمبود ویتامین D شناخته می‌شود. افراد چاق بیش از سایرین احساس خواب‌آلودگی دارند و تحقیقات نشان داده است که بین کمبود ویتامین D، چربی شکم و افزایش وزن در بزرگسالان، به‌ویژه در مردان، ارتباط وجود دارد.
خواب زیاد و کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 (کوبالامین) در ساخت DNA نقش دارد و به حفظ سلامت سلول‌های عصبی و گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند. کمبود ویتامین B12 در افراد بالای 50 سال و افرادی که شرایط خاصی مانند مشکلات گوارشی و برخی از انواع کم‌خونی دارند، شایع‌تر است و می‌تواند باعث خستگی، ضعف، از دست دادن حافظه و سایر مشکلات سیستم عصبی شود.
چگونه هر روز شاد و پر انرژی از خواب بیدار شویم؟ بهترین راهکارها برای سحرخیزی
کم‌خونی مگالوبلاستیک که ناشی از کمبود ویتامین B12 است، می‌تواند باعث احساس خستگی شدید و خواب زیاد شود؛ زیرا گلبول‌های قرمز کافی برای حمل اکسیژن در بدن وجود ندارند. پزشک می‌تواند با توجه به عادت‌های غذایی و وضعیت سلامتی فرد، بهترین راه را برای جلوگیری از کمبود این ویتامین توصیه کند که یکی از این راه‌ها مصرف قرص ویتامین B12 است. بهترین منابع ویتامین B12 عبارت‌اند از:
- جگر گاو
- صدف‌ها
- گوشت ماهی و مرغ
- تخم‌مرغ
- شیر
- پنیر
- غلات صبحانه غنی شده
- مخمرها
کمبود ویتامین B9 دلیل خواب زیاد
سطوح پایین ویتامین B9 می‌تواند منجر به کم‌خونی مگالوبلاستیک شود و فرد دچار ضعف و بی‌حالی شود. خستگی و مشکل در تمرکز نیز از علائم کمبود اسید فولیک هستند که می‌توانند دلیلی برای خواب زیاد باشند. منابع غذایی اسید فولیک عبارت‌اند از:
- جگر گاو
- مارچوبه
- کلم بروکسل
- سبزیجات با برگ سبز تیره از جمله اسفناج
- پرتقال و آب پرتقال
- سایر میوه‌ها و آب‌میوه‌ها
- بادام زمینی و سایر آجیل‌ها
نوشیدن این آب میوه منجر به بی‌خوابی می‌شود
سخن پایانی
خواب زیاد ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد، بنابراین اولین قدم برای درمان آن کشف علت خواب‌آلودگی بیش از حد است. خستگی، بی‌حالی، خواب‌آلودگی، بدخلقی، تنگی نفس و مشکلات عصبی همگی می‌توانند از علائم کمبود ویتامین B12، اسید فولیک و دیگر ویتامین‌ها باشند؛ زیرا کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند باعث کاهش تعداد سلول‌های خونی سالم شود. برای درمان خواب زیاد، اغلب تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل‌ها موثر خواهد بود.
