اگر احساس خستگی می‌کنید، زخم‌های دهانی دارید، و قدرت تفکرتان کاهش یافته است، ممکن است کمبود ویتامین B12 داشته باشید. همچنین، اگر در پاهای خود احساس خواب رفتگی می‌کنید، این می‌تواند نشان‌دهنده ضرورت اضافه کردن مواد غذایی غنی از ویتامین B12 به رژیم غذایی‌تان باشد. اما کمبود کدام ویتامین ها باعث خواب رفتگی پا، سردرد، خستگی، بی اشتهایی می شود؟
با ما همراه باشید تا در ادامه ی این مقاله از غذاچی، به بررسی این موضوع بپردازیم.
نقش حیاتی ویتامین B12 در ساخت گلبول‌های قرمز
بدن برای تولید گلبول‌های قرمز خون به ویتامین B12 وابسته است. این ویتامین برای حفظ عملکرد صحیح سیستم عصبی، ساخت DNA، و تولید میلین، یک ماده چرب که اعصاب را می‌پوشاند، ضروری است. کمبود ویتامین B12 می‌تواند به از دست دادن پوشش حفاظتی اعصاب و در نتیجه احساس خواب رفتگی در پاها منجر شود.
علائم دیگر کمبود ویتامین B12
علاوه بر خواب رفتگی پاها، سردرد، احساس خستگی مفرط و از دست دادن اشتها نیز می‌توانند نشان‌دهنده کمبود ویتامین B12 باشند. تشخیص کمبود این ویتامین ممکن است پیچیده باشد زیرا علائم آن معمولاً پس از چندین سال ظاهر میشوند.
پیامدهای جدی کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 می‌تواند به کم‌خونی مگالوبلاستیک منجر شود، که در آن مغز استخوان گلبول‌های قرمز ناقص تولید می‌کند که نمی‌توانند وظایف خود را به درستی انجام دهند. این وضعیت همچنین می‌تواند به اختلال در سیستم عصبی و سیستم گردش خون منجر شود. بیماری‌های روانی مانند زوال عقل، پارانویا، افسردگی و تغییر در رفتار نیز ممکن است در نتیجه کمبود ویتامین B12 رخ دهد و گاهی اوقات آسیب‌های عصبی قابل جبران نیستند.
شیوع کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 بین 1.5 تا 15 درصد جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائم معمول این کمبود شامل خستگی مفرط، ضعف، یبوست، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، بی‌حسی و مورمور شدن دست و پا، مشکل در تعادل، گیجی، اختلال حافظه، و جراحت دهان یا زبان است.
منابع غذایی ویتامین B12
ویتامین B12 بیشتر در گوشت و محصولات لبنی یافت می‌شود، که این موضوع افراد وگان را در معرض خطر کمبود قرار می‌دهد. با این حال، وگان‌ها می‌توانند نیاز خود به ویتامین B12 را از طریق منابع دیگر مانند غذاهای فرآوری‌شده و مخمر غذایی تأمین کنند. منابع برتر ویتامین B12 شامل جگر گاو، صدف، گوشت، ماهی، ماکیان، تخم مرغ، شیر، پنیر، غلات صبحانه فراوری‌شده، و مخمر غذایی است.
جمع‌بندی: اهمیت ویتامین B12 برای سلامتی
ویتامین B12 نقش حیاتی در بدن ایفا می‌کند، از جمله در تولید گلبول‌های قرمز خون، حفظ سلامت سیستم عصبی، ساخت DNA، و تولید میلین که اعصاب را محافظت می‌کند. کمبود این ویتامین می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند کم‌خونی مگالوبلاستیک، اختلالات عصبی و حتی بیماری‌های روانی شود.
علائم کمبود ویتامین B12 ممکن است به تدریج و طی چندین سال ظاهر شوند، بنابراین تشخیص آن‌ها ممکن است دشوار باشد. این علائم شامل خستگی مفرط، ضعف، یبوست، بی‌اشتهایی، کاهش وزن، بی‌حسی دست و پا، مشکلات تعادل، گیجی، و اختلالات حافظه است.
افرادی که رژیم غذایی گیاه‌خواری یا وگان دارند باید به ویژه مراقب باشند تا از طریق منابع غذایی دیگر مانند مخمر غذایی، غلات صبحانه فراوری‌شده و شیرهای گیاهی به اندازه کافی ویتامین B12 دریافت کنند. تشخیص به‌موقع و مدیریت کمبود ویتامین B12 برای پیشگیری از عوارض جدی و حفظ سلامتی اهمیت زیادی دارد.
